
در دنیای امروز، بسیاری از سالمندان ترجیح می دهند که راحتی و آسایش خانه خود را به جای مراکز نگهداری از سالمندان حفظ کنند. این تغییر نگرش به مراقبت از سالمندان در منزل، نه تنها یک انتخاب شخصی، بلکه یک تغییر فرهنگی و اجتماعی است که منعطف به شرایط و نیازهای افراد سالمند در زمان کهولت سن است. مراقبت از سالمندان در منزل ترکیبی از استقلال، حفظ احترام، و راحتی آنهاست و فرصتی برای ایجاد شرایط بهتر در دوران طلایی زندگی شان به شمار می رود. این روند تغییر نگرش جامعه به مراقبت از سالمندان در منزل، به طور دقیقی نشان دهنده اهمیت این نوع مراقبت است. هدف از این مقاله بررسی مفهوم مراقبت از سالمند در منزل، اهمیت آن، و ارائه راهنمایی هایی برای خانواده ها و عزیزانی است که در مسیر مراقبت از سالمندان خود در خانه گام برمیدارند.
مراقبت از سالمند در منزل چیست؟
مراقبت از سالمند در منزل، شامل مجموعه ای از خدمات برای نگهداری از سالمندان در محیط خانه می باشد. این مجموعه خدمات در نظر گرفته شده اند تا سالمندان بتوانند با افزایش سن، در محیط راحت خانه و خانواده خود زندگی کنند. مراقبت از سالمند در منزل؛ به طورعمده بر کمک های غیر پزشکی تمرکز دارد، از جمله کمک در انجام فعالیت های روزانه و همراهی با سالمند، که به منجر به مستقل ماندن آنها می شود.
یکی از نکات مهم در اینجا تفاوت میان "مراقب سالمند" و "پرستار سالمند" است. مراقب سالمند بیشتر به انجام فعالیت های روزمره و فراهم کردن همراهی و بحث عاطفی می پردازد، در حالی که پرستار سالمند مراقبت های پزشکی و درمانی را نیز شامل می شود. درک این تفاوت به شما کمک می کند تا تصمیمی آگاهانه در انتخاب نوع مراقبت برای عزیزان خود بگیرید.
انواع خدمات مراقبت از سالمند در منزل
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، مراقبت از سالمند در منزل مجموعه ای از خدمات است که به سالمند کمک می کند تا در دوران پیری و کهولت سن، در خانه بماند و تا حد ممکن مستقل زندگی کند. این خدمات می تواند برای برخی از سالمندان به صورت کوتاه مدت باشد، مثلاً برای فردی که پس از جراحی به کمک نیاز دارد، یا به صورت بلند مدت برای سالمندی که دیگر قادر به انجام برخی از کارهای روزمره اش نیست و به کمک شخص دیگری برای انجام فعالیت های روزانه نیاز دارد.
در حالی که برخی از نیازهای سالمندان ممکن است توسط خانواده ها انجام شود، در بسیاری از مواقع به دلیل مشغله و کمبود وقت، خانواده ها تصمیم می گیرند که برای مراقبت از سالمند، از یک مراقب استخدامی استفاده کنند. در اینجا، ما به بررسی انواع خدماتی که یک سالمند، چه با کمک یک مراقب استخدامی و چه توسط یک عضو از خانواده، به آن ها نیاز دارد، می پردازیم.
مراقبت شخصی از سالمند
مراقبت شخصی بخش اساسی از خدمات مراقبتی است که به سالمند کمک می کند تا در انجام فعالیت های روزانه خود به طور مستقل عمل کند.
کمک در حمام کردن، دوش گرفتن و استفاده از توالت
این خدمات به سالمند کمک می کند تا در امور مربوط به بهداشت شخصی خود در خانه احساس راحتی داشته باشد و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس را برای وی همراه داشته باشد.
کمک در لباس پوشیدن
برخی از سالمندان به دلیل سن بالا یا بیماری قادر به انجام فعالیت های شخصی مانند: لباس پوشیدن نیستند و نیاز به فرد دیگری برای انجام این کار دارند. این یکی از وظایف مراقب سالمند در منزل می باشد.
انجام کارهای آراستگی مانند شانه کردن مو، اصلاح و مراقبت از ناخن ها
خدمات آراستگی به سالمند کمک می کند تا احساس بهتری از نظر ظاهری داشته باشد و اعتماد به نفس او در تعاملات اجتماعی افزایش یابد.
امور منزل
یکی از دغدغه های مهم سالمندانی که تنها زندگی می کنند، تمیزی منزل می باشد. به ویژه زمانی که توان انجام بعضی از کارهای منزل را ندارند. مراقب سالمند باید در بسیاری از کارهای روزمره کنار او باشد تا هم نظافت منزل رعایت شود و هم به خانواده سالمند فشار کمتری وارد شود. (جزئیات در سرویس انتخابی تان هماهنگ شود.)
نظافت و خانه داری
مراقب سالمند می تواند در انجام کارهای منزل مانند جارو زدن، شستشوی ظروف و مرتب کردن خانه کمک کند.
تهیه غذا و مراقبت از تغذیه
سالمندان اغلب رژیم غذایی خاصی دارند. مراقب می تواند در تهیه وعده های سالم، سبک و متناسب با شرایط بدنی سالمند کمک کند و مطمئن شود تغذیه اش کامل و منظم است.
شستشو و اتو کردن لباس ها
از جمع آوری لباسهای کثیف گرفته تا شستشو، اتو کشیدن و مرتب کردن آن ها، همه جزو خدماتی است که می تواند خیال سالمند و خانوادهاش را راحت کند.
انجام خرید های روزانه و سایر امور
برای خیلی از سالمندان، بیرون رفتن و خرید کردن کاری دشوار یا حتی خطرناک است. مراقب می تواند خریدهای روزانه را انجام دهد یا سالمند را در این کار همراهی کند تا حس مستقل بودن و ارتباط با جامعه هم حفظ شود.
خدمات همراهی
سالمندان به همان اندازه که به مراقبت جسمی نیاز دارند، به همراهی، گفتگو و ارتباط عاطفی هم نیاز دارند. انزوا در سنین بالا می تواند بیش از بیماری های جسمی آن ها را دچار آسیب کند. در این جا نقش مراقب سالمند به عنوان همراه بیمار پر رنگ می شود.
شرکت در گفتگوها و ارائه همراهی
مراقب می تواند برای سالمند یک هم صحبت خوب باشد. حضور یک فرد مهربان و گوش شنوا می تواند روحیه سالمند را تقویت کند و از تنهایی و دل زدگی روزمره جلوگیری نماید.
همراهی سالمند در بیرون از منزل
چه برای رفتن به مطب دکتر، چه شرکت در یک دورهمی خانوادگی یا حتی قدم زدن در پارک، مراقب می تواند همراه مطمئنی برای سالمند باشد.
خدمات مراقبت پزشکی توسط مراقب متخصص و با تجربه
اگر سالمند مشکلات پزشکی یا بیماری های خاص دارد، مراقب آموزش دیده می تواند بخش بزرگی از نیازهای درمانی او را در خانه تأمین کند.
مدیریت داروها، شامل یادآوری و تجویز دارو
پرستاران یا مراقبین حرفه ای به سالمند کمک می کنند تا داروهای خود را به موقع مصرف کرده و از تداخلهای دارویی جلوگیری کنند.
مراقبت از زخم ها و تعویض پانسمان ها
در صورتی که سالمند دچار جراحت یا بیماری، و زخم باشد؛ مراقب، از زخم ها مراقبت کرده و پانسمان ها را به طور منظم تعویض می کند.
فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی
این خدمات به سالمند کمک می کند تا وضعیت فیزیکی و حرکتی خود را حفظ کرده و در صورت لزوم، مشکلات خود را برطرف کند. الیته این موضوع فراموش نشود که مراقب سالمند دانش تخصصی فیزوتراپ رو ندارد. فقط می تواند در انجام دستورات و ورزش هایی که فیزیوتراپ توصیه کرده است کمک کند.
نظارت بر علائم حیاتی و مدیریت شرایط
بررسی فشار خون، قند خون، نبض یا وضعیت تنفسی بخشی از مراقبت روزانه از سالمندانی است که شرایط جسمی خاص دارند. مراقب می تواند این موارد را تحت کنترل داشته باشد و در صورت بروز علائم نگران کننده، به موقع اقدام کند.
قیمت و هزینه مراقبت از سالمند در منزل
این نوع مراقبت ممکن است شامل خدمات متنوعی باشد که بسته به نیازهای فردی سالمند؛ هزینه ها متفاوت خواهد بود. در این بخش، به بررسی عوامل مؤثر بر هزینه ها و قیمت های مختلف مراقبت از سالمند در منزل می پردازیم.
نوع خدمات | توضیحات | قیمت روزانه( تومان) | قیمت شبانه روزی( تومان) | قیمت مقطعی( تومان) |
مراقب سالمند( آقا) | مراقبت روزانه برای سالمند مرد با کمک در فعالیت های روزمره | از 500/000 تا 1/000/000 | از 3,500,000 تا 5,000,000 | |
مراقب سالمند (خانم) | مراقبت روزانه برای سالمند زن با کمک در فعالیتهای روزمره | از 500/000 تا 1/000/000 | از 3,600,000 تا 5,200,000 | |
پرستار سالمند (خانم) | خدمات پرستاری تخصصی (دارو، مراقبت پزشکی) | از 1/000/000 تا 1/800/000 | از 4,000,000 تا 6,000,000 | |
پرستار سالمند (آقا) | خدمات پرستاری تخصصی (دارو، مراقبت پزشکی) | از 1/000/000 تا 1/800/000 | از 3,800,000 تا 5,800,000 | |
مراقب سالمند با خدمات امور منزل | مراقب با مسئولیت آشپزی برای سالمند | از 800/000 تا 1/400/000 | از 4,200,000 تا 6,200,000 | |
مراقبت از سالمند (خدمات امور منزل+ آشپزی، همراهی) | از 800/000 تا 1/400/000 | از 4,500,000 تا 7,000,000 |
توجه:
قیمت های ارائه شده در این بخش صرفاً به عنوان راهنمای اولیه درج شده اند و ممکن است بسته به شرایط فردی، نوع خدمات مورد نیاز و میزان مراقبت مورد انتظار متغیر باشند. پیشنهاد می شود پیش از هرگونه تصمیم گیری، با کارشناسان ما تماس بگیرید. تیم ما در پاکیزه کاران آماده است تا به صورت رایگان شما را راهنمایی کرده و اطلاعات دقیق تری در اختیار شما قرار دهد.
عوامل مؤثر بر قیمت مراقبت از سالمند
- نوع خدمات: بسته به این که فرد به چه نوع خدماتی نیاز داشته باشد هزینه ها متفاوت است. برای مثال، اگر سالمند تنها به کمک در انجام برخی از فعالیت های روزانه نیاز داشته باشد، هزینه ها کمتر از زمانی است که نیاز به خدمات پزشکی یا مراقبت های ویژه دارد.
- مدت زمان مراقبت: مراقبت از سالمندمی تواند، به صورت روزانه، شبانه روزی، یا ساعتی ، موقت باشد. به مدت زمان نیاز به مراقبت متفائت است.
- تجربه و مهارت مراقب: هزینه پرستار یا مراقب سالمند بستگس به تجربه و مهارت پرستار/ مراقب هم دارد. مراقب های باتجربه و دارای مهارت ای بیشتر قاعدتا هرینه بیشتری دریافت می کنند.

چه زمانی نیاز به استخدام مراقب سالمند است؟
ارزیابی سالمند برای کمک به شخص یک مسئله بسیار مهم است. تصمیم به استخدام پرستار سالمند/ مراقب سالمند برای مراقبت معمولاً با تغییراتی که در فرد سالمند رخ می دهد شروع می شود. این تغییرات کاملا قابل مشاهده است و با عدم انجام برخی از فعالیت های روزانه اش آغاز می شود.
این ارزیابی جامع به عنوان سنگ بنای برنامه ریزی مراقبتی از سالمند عمل می کند که به رفاه جسمی، و عاطفی سالمند پرداخته و نیازهایش را برآورده می سازد.
چالش های جسمی
- مشکلات در حرکت، مانند جابجایی در خانه، بلند شدن از تخت و رفت و آمد روی پله ها که می تواند خطر سقوط و آسیب را افزایش دهد.
مشکلات در انجام فعالیت های روزانه
- دشواری در فعالیت های روزمره مانند حمام کردن، لباس پوشیدن، غذا خوردن و مراقبت شخصی.
- کاهش قابل توجه در عادات مرتب بودن رو مراقبت شخصی.
کاهش شناختی:
- علائم فراموشی، سردرگمی یا دشواری در تصمیم گیری، که ممکن است به شکل فراموش کردن داروها، ملاقات ها یا حتی شناسایی چهره ها و مکان های آشنا ظاهر شود.
- دشواری در مدیریت مالی، مانند پرداخت دیرهنگام قبوض یا از دست دادن پیگیری وضعیت مالی.
- تغییرات در رفتار یا شخصیت، که ممکن است نشان دهنده شرایطی مانند زوال عقل یا بیماری آلزایمر باشد.
نشانه های عاطفی و اجتماعی:
- ابراز احساس تنهایی یا انزوا، به ویژه پس از از دست دادن همسر یا دوست نزدیک، که می تواند منجر به افسردگی یا اضطراب شود.
- از دست دادن علاقه به فعالیت ها یا سرگرمی هایی که قبلاً از آن ها لذت می برد.
- کاهش تعامل با خانواده و دوستان، که منجر به انزوای اجتماعی می شود.
نگرانی های ایمنی:
- حوادث یا احتمال وقوع حوادث مانند نزدیک به سقوط از پله های منزل یا بیرون از منزل، فراموش کردن خاموش کردن دستگاه ها.
- چالش در نظافت منزل.
مدیریت بیماری:
- چالش ها در مدیریت بیماری، از جمله عدم مدیریت صحیح داروها، از دست دادن یا فراموشی ملاقات های پزشکی یا دشواری در انجام دستورالعمل های پزشکی.
- مراجعه های مکرر به بیمارستان یا بیماری جدی که فرد نیاز به مراقبت بیشتر دارد.
فشار بر مراقبین:
- فشارهای جسمی و عاطفی بر مراقبین خانواده، که نشان دهنده نیاز به مراقب دیگر برای اطمینان از رفاه مراقب و سالمند(هر دو) است.

چک لیست برنامه مراقبت از سالمند
داشتن یک برنامه مراقبت از سالمند؛ می تواند شما رو در مراقبت درست از سالمند کمک کند. این برنامه ریزی با توجه به نیاز های شخصی فرد، بهداشتی، و ترجیحات و خواسته های شخصی سالمند لیست می شود.
سلامت جسمی و عاطفی
حفظ یا بهبود سلامت جسمانی و تحرک
- حفظ سلامنت روان
خواسته های شخصی و سبک زندگی فرد
- وجود علایق، خواسته ها، روتین زندگی فرد، و سایر فعالیت های زندگی اش در برنامه مراقبتی از سالمند
- در نظر گرفتن رژیم های غذایی سالمند، میزان فعالیت های جسمی، و الگوی خواب منظم
ایمنی در خانه
- نصب میله ی کمکی در راهرو و حمام.
- حذف خطرات احتمالی افتادن از ارتفاع مانند پله.با نورپردازی مناسب در منزل
- در نظر گرفتن استفاده از وسایل کمکی برای انجام برخی از فعالیت هامانند: صندلی حمام، یا آسانسور پله.
هماهنگی و تعامل بین مراقب سالمند و خانواده سالمند
- ایجاد یک فضای تعاملی بین شخص مراقب سالمند و خانواده سالمند برای کیفیت زندگی سالمند مهم است
- استفاده از یک پلتفرم دیجیتال برای برنامه ریزی سالمند و صبت فعالیت های روزانه سالمند.
آمادگی برای وضعیت اضطراری سالمند
- تهیه فهرستی از شماره تماس های اضطراری، شامل اعضای خانواده، پزشکان سالمند برای موقعیت های اضطراری
- مطالعه تاریخچه یا پرونده پزشکی سالمند برای آشنایی با نیاز های سالمند در مواقع اضطراری
نتیجه گیری
مراقبت از سالمند تحت تاثیر تکنولوژی و زندگی افراد در حال تغییر و تحول است. دیگر مانند گذشته تنها یک گزینه (خانه سالمندان) وجود ندارد. تغییر مراقبت از سالمند در منزل به جای خانه سالمندان یک تغییر بزرگ در زندگی سالمند محسوب می شود؛ که باعث می شود فرد در این دوره از زندگی اش بدون احساس سربار بودن و حفظ احترام سپری شود.